دستگاه آون چیست؟
دستگاه آون به علت نحوه طراحی و تولید برای استریل کردن تجهیزات پزشکی به کار می رود. آون و فور و اتوکلاو به عنوان سه روش استریلیزاسیون موثر در برخی از صنایع از جمله پزشکی مورد استفاده قرار می گیرند. برخلاف بسیاری از مواد شیمیایی دیگر که برای استریل کردن استفاده می شوند، دستگاه آون تنها در مدت زمان بسیار کم، تجهیزات فراوانی را استریل می کند و هیچ گونه باکتری و ویروس بر روی آن باقی نمی ماند.
دستگاه آون با تولید حرارت و دمای بالا، می تواند باکتری ها، قارچ ها، ویروس ها و سایر میکروارگانیسم ها را به طور کامل از بین ببرد. همچنین دستگاه آون بسیار سریع است و در مدت زمان کوتاهی می تواند تجهیزات پزشکی را استریل کند. یکی دیگر از مزایای دستگاه آون، عدم نیاز به استفاده از مواد شیمیایی قوی و سمی است که ممکن است برای برخی از تجهیزات و پوشش های پزشکی خطرناک باشند.
به هر حال، برای استفاده از دستگاه آون به عنوان روش استریلیزاسیون در پزشکی، باید مطمئن شد که این دستگاه دارای تاییدیه ها و استاندار دهای لازم از سازمان های مربوطه مانند سازمان غذا و دارو باشد و میزان استریلیزاسیون نهایی تجهیزات پزشکی، با استفاده از این دستگاه، به طور کامل تضمین شود.
اهداف استریل کردن تجهیزات پزشکی با دستگاه آون:
استریل کردن تجهیزات پزشکی اهداف مختلفی دارد که همگی برای حفظ سلامتی بیماران و کاهش خطر انتقال عفونت از یک بیمار به دیگری است. اهداف اصلی استریل کردن تجهیزات پزشکی با دستگاه آون عبارتند از:
۱- جلوگیری از انتقال عفونت: استریل کردن تجهیزات پزشکی از جمله راه های مهمی است که برای جلوگیری از انتقال عفونت های بیماری زا از یک بیمار به بیمار دیگر بهکار می رود.
۲- حفظ سلامتی بیمار: تجهیزات پزشکی استریل شده، به بیماران کمک می کند تا درمانی کامل و موثر بدست آورند و از خطر ابتلا به عفونت و بیماری های دیگر جلوگیری شود.
۳- افزایش کیفیت مراقبت پزشکی: استفاده از تجهیزات پزشکی استریل شده، به پزشکان و متخصصان پزشکی اجازه میدهد تا با اطمینان بیشتری درمان را انجام دهند و بهبود سلامت بیمار را تسریع کنند.
۴- کاهش هزینه های درمانی: استفاده از تجهیزات پزشکی استریل شده، می تواند هزینه های درمانی را کاهش دهد، زیرا کاهش عفونت ها و بیماری های دیگر می تواند باعث کاهش هزینه های درمانی و بستری شدن بیمار شود.
روش های قدیمی استریل کردن تجهیزات پزشکی:
برای استریل کردن تجهیزات پزشکی، روش های مختلفی وجود دارد که بسته به نوع تجهیزات و شرایط محیطی مورد استفاده قرار میگیرند. یکی از روش های قدیمی که امروزه به دستگاه های مدرن و پیشرفته تولید شده اند، دستگاه آون و اتوکلاو است که با حرارت و دما، تجهیزات را استریل می کنند.
برخی از مواد شیمیایی مانند اتانول، پراکسید هیدروژن، فرمالین و اتیلن اکسید نیز ماده های ضد عفونی کننده هستند. امروزه با توجه به تولید بخار و گاز های سمی استفاده از این مواد ضد عفونی کننده بسیار کاهش یافته است. در حالی که دستگاه های آون با استاندارد های لازم و ایمنی بالا، خطرات بسیار پایین دارد.
برخی از تجهیزات برای استریل کردن وسایل پزشکی از اشعه گاما استفاده می کنند. اشعه گاما نیز خاصیت استریل کردن تجهیزات را دارند که با تغییر در ساختار مولکولی باکتری و ویروس این فرآیند را انجام می دهند. برای انتخاب بهترین روش استریل کردن تجهیزات پزشکی، باید به عواملی مانند نوع تجهیزات، ماده تشکیل دهنده آن، نوع عفونت و شرایط محیطی توجه کرد. همچنین باید از دستگا ههایی که دارای استاندارد های بین المللی هستند و تاییدیه های لازم از سازمان های مربوطه را دریافت کردهاند، استفاده کرد.
برای استفاده از دستگاه آون و استریلیزاسیون تجهیزات پزشکی، باید نکات زیر را در نظر داشت:
1- استفاده از دستگاه آون باید توسط افراد مجرب و با آگاهی کافی از روش های استریلیزاسیون انجام شود.
2- دستگاه آون باید دارای استاندارد های مشخصی باشد و توسط شرکت های معتبر تولید شده باشد.
3- تجهیزات پزشکی باید به درستی در دستگاه قرار گیرند و فضایی محکم داشته باشند تا حرارت و دما به درستی در دستگاه جریان داده شود.
4- مقدار و زمان استفاده از آون باید به درستی تنظیم شود تا تجهیزات پزشکی بهدرستی استریل شوند.
5- پس از استفاده از دستگاه آون باید دستگاه خنک گردد و با گذشت مدت زمان مشخص مجدد از آن استفاده کرد.
6- باید اطمینان حاصل شود که تجهیزات پزشکی بهدرستی استریل شده اند و هیچ باکتری یا ویروسی در آن ها باقی نمانده است.
7- برای افزایش عمر دستگاه آون، باید نکات نگهداری و تعمیرات دوره ای آن را رعایت کرد.